تجربیات مادران از بارداری و زایمان و توصیه های مفید

[Rose]

سلام

در این مورد من تجربه ی زیادی دارم 
درسته یه بچه دارم ولی خب تنها بودم و با کتا و اینستا و یوتیوب پسرم رو بزرگ کردم 


از زایمان شروع می کنم...
نکته ی طلایی اینکه هروقت بچه خوابید شما هم بخوابید 

1) اولا اینکه در تایم مناسبی که حتما زائو در بیمارستان باشه، از بیمارستان موردنظر بازدید کنید.

2) اگه قراره سوند بذارن، بگید که حین بی حسی یا بی هوشی بذارن، کشیدنش مهم نیست چون اصلا متوجه نمیشید.

3) اگه قراره سرم بزنن، اگه راست دست هستید بگید به دست چپ بزنن که دستتون رو بتونید برای مثلا خوردن یا گرفتن بچه یا نشستن و بلند شدن استفاده کنید!!!!! یه موردیه که خیلی ساده هستش اما اصلا توجه نمی شه...

4) یخچالتون رو کامل پر کنید... از مواد غذایی خونگی و نیمه آماده کامل پر باشه... انواع گوشت، مایه ماکارونی برای ماکارونی، لوبیاپلو، استامبولی و خیلی چیزای دیگه می تونید استفاده کنید. پیاز و سبزی سرخ کرده، بسته به طبع سبزیجات و صیفیجات مناسب مثل بامیه، کنگر، لوبیاسبز و هر چی به ذهنتون میرسه رو تمیز کرده، بشورید، اگه لازمه بلانچ کنید و فریز کنید...

5) گوشت چرخ کرده ی گوسفند و مرغ رو نازک فریز کنید و در مقدار زیاد داشته باشید... خیلی زود میپزن و آماده میشن.

6) انواع آجیل رو داشته باشید... یعنوان میان وعده ی سالم.

7) تا مدتی خرید رفتن بخصوص با این کرونا براتون سخت خواهد بود، پس برای اینکه دائم نرید بیرون، میوه ی خشک خوب توی خونه داشته باشید. بخصوص میوه هایی مثل برگه های آلو، زردآلو، انجیر خشک و ملین های دیگه که شب بندازید توی آب جوش و درش رو با نعلبکی چیزی بپوشونید و صبح مصرف کنید. 

8) خاکشیر برای زایمان خوبه، صبح آب گرم روی خاکشیر بریزید، درش رو با نعلبکی بپوشونید و بخورید... اصلا نذارید یبوست بگیرید چون به شدت ممکنه مزمن بشه و هموروئید بگیرید... خیلی حس بدیه و بعد از مدتها ممکنه باهاتون بمونه...

9) اگه یکم یبوستتون شدید شد، حتما با دکترتون مطرح کنید شاید دارو بده، شاید هم لازم باشه که با جراح عمومی یک مشاوره داشته باشید...

10) سعی کنید تا جایی که می تونید از کمک ها استفاده کنید... بخصوص برای بعد از زایمان چند نفر رو دور و برتون داشته باشید که براتون غذای گرم بپزن و بیارن، اگه لازم شد بتونن بچه رو نگهدارن، بتونن باهاتون بیان دکتر... اون روزهای اول بعد از زایمان به شدت سخته، درد هم دارید، هورمون ها قاطیه و بهتره کسایی دورتون باشن که دوستشون دارید و باهاشون کااااملا راحتید چون حتی ممکنه برای دستشویی به کمک نیاز داشته باشید و اگه همسرتون نباشه و با همراهتون راحت نباشید، براتون دردناک باشه... اگه همراه پایه ندارید، سعی کنید قبل از زایمان از خدمات بیرون کمک بگیرید و کسی رو پیدا کنید که تمیزکاری و یا آشپزیش رو بپسندید که هفته ای یکی دوبار تا یه مدت که سرپا بشید، بیاد کمکتون و آشپزی کنه و فریز کنه و تمیزکاری کنه تا اذیت نشید... و شما فقط روی بچه تمرکز داشته باشید... چون انجام همه ی اینها باهم امکان نداره و مجبورید بالاخره مثلا غذا رو از بیرون بگیرید که از نظر سلامت خوب نیست هزینه های خیلی زیادی هم بهتون تحمیل می کنه...

11) برای بعد از زایمان کنسرو گوشت عالیه  اولین غذایی که بعد از زایمان می خورید، خوشمزه ترین غذای عمرتون خواهد شد، و البته که احتمالا بعد از آغوز مهمترین غذای عمرمون هم هست  خلاصه سعی کنید که ساده ازش نگذرید و برای بعد از زایمان تدارک ببینید... کنسرو گوشت من سرد شده بود، دادم گرم کردن و توی ظرفی آوردن برام و همسرم نون توش ترید کرد و با گوشت داد خوردم... تقریبا بعد از 24 ساعت من غذا خوردم و به شدتتتت هم چسبید... اگرچه چیز خاصی هم نیست واقعا ولی بدن اون موقع نیاز داره...
خرما حتما همراهتون باشه... پیارم راحت میشه خورد چون چسبناک نیست...
توپک های خرمایی هم درست کرده بودم که توش ارده و انواع پودر مغز زده بودم، بادوم، گردو، پسته، نارگیل، فندق...
توی پک خوراکی های زایمان هم که بهمون دادن، حلوا ارده بود و احتمالا مفیده...
خودتون رو به سردیجات هم نبندید... چون روحیه توی ضعیف میشه، شیرتون کم میشه و شیر کم هم ممکنه بچه شیرخشکی بشه، هم احتمال زردی بالا میره ووو... خیلیا این اشتباه رو میکنن که فکر می کنن زردی بخاطر گرمیه... ولی اینطور نیست... دکتر ظریفی کامل توضیح دادن در این مورد... بقیه ی پزشک ها هم همینو میگن... کتب هم همینطور... اگه هم به مشکلی مثل زردی خوردید، به بچه هم ابدا چیزی ندید و طبق نظر دکتر برید جلو... برای بهبود زخم، پروتئین خیلی کمک می کنه...

12) به من گفته بودن حین و بعد از سز، سرمو تکون ندم... نمی دونم چقدرش علمی بود یا تلقین بود، ولی نسبت به خیلیا ئاقعا سردرد نداشتم...


13) همه ی بودجه تون رو خرج نکنید که سیسمونی و این چیزا بخرید... بعد از زایمان تا مدتی هزینه هاتون چند برابر میشه چون دائم باید با دکتر در تماس باشید شاید تا حتی 1 ماه هر هفته، تا 3-4 ماه هر دوهفته ممکنه لازم باشه برید پیش دکترتون (بچه ممکنه اسهال شه، بدنش بریزه بیرون، پی پیش رنگش عوض شه   دیگه چون بچه ی اوله و آدم حواسش حسابی جمعه، دائم ممکنه به دکتر سر بزنه)... البته اگه بچه سالم باشه ماه اول تقریبا دو سه باره، بعدش هر ماه تا 6-7 ماهگی، بعد از اون هم فواصل کم کم بیشتر میشه... تا غذای کمکی و دندونها و خواب اکی شه... داروهای مثلا ریفلاکس و... تموم شه، پروبیوتیک ها تموم شه... کلا خیلی ممکنه نیاز به داروی پیش بینی نشده باشه که بعد از 6 ماهگی هزینه ی آهن (آهن خوب حداقل الان 59 تومنه تا 110 تومن توی بازار هست که دوزشون پایینه و باید 2 سی سی داده بشن یعنی هم گرونترن هم مقدار بیشتری مصرف میشن... ولی خب مثلا بهداشت هم هست که رایگان میده) و شاید مولتی، امگا3، روی و... اضافه میشه، نیاز به nicu باشه... ویزیت دکتر خودتون هست که حتما 1 بار لازمه، بیشتر از اون به شرایط خودتون بستگی داره... 
همه ی اینها اگه خدمات خوب بخواید، هزینه ی خیلی زیادی داره... حتی سفارش روزانه ی غذا از بیرون برای دو نفر حداقل حداقل 200-300 تومن هزینه می بره... در کل خودتون رو خالی نکنید... البته با هزینه های پایین تر و کمک گرفتن از مادرها و خواهرها، هزینه ها خیلی کمتر میشه...

14) بگید توی بیهوشی شکمتون رو ماساژ بدن...

15) برای بلند شدن از تخت، اول پاهاتون رو آویزون کنید، بعد پرستار دستتون رو بگیره، همسر هم دست دیگه تون رو بگیره و آروم با کمک پله ی تخت پیاده شید و خیلی آروم شروع به راه رفتن کنید....

16) اگه سرفه یا عطسه تون گرفت حتما یه بالش بذارید روی بخیه ها و بعد سرفه یا عطسه کنید...

17) عکس های بارداری و بخصوص زایمان خیلییییی خاطره انگیزه... قبلش هماهنگ کنید که بتونن بیان داخل اتاق عمل چون اگه با بیمارستان قرارداد نداشته باشن نمیذارن عکاس بیاد داخل  و به عکاستون هم بگید به جای دکتر از شما عکس بگیره... عکاس من 50 تا عکس از دکترم گرفته بود با بچه، 40-50 تا هم از ما   

18) بگید حتما اول از همه شما با بچه تماس پوستی داشته باشید... و بیارن براتون...

19) بگید سرش رو خوب بشورن چون اگه پرمو باشه کثیف می مونه و خشک که میشه دیگه راحت تمیز نمی شه و باید از ته بزنید!!!!

20) برای زخم هم تا می تونید توی بیمارستان آروم آروم راه برید... نشه همینجور استراحت کنید تا زمان مرخص شدن... و بعدش غذای خوب و باکیفیت بخورید... درباره ی پانسمان و دوش گرفتن، حتما طبق نظر دکتر پیش برید و نوع بخیه هاتون رو بپرسید... ولی بعد از 2-3 روز می تونید پانسمان رو بردارید و خیلی راحت دوش بگیرید و با شامپو بچه بشورید

[Rose]

این یه کتاب غیرچاپی رایگان بود که من توی بارداری خیلی ازش استفاده کردم
خیلی از خیلی کتابهای بارداری مفیدتر بود برام و توی بارداری خیلی حس خوبی بود که هی می خوندم هر هفته در چه وضعیتیه

برنامه و سایت های انگلیسی زیادی بودن که این اطلاعات رو داشتن اما با اینکه زبانم خوبه، اما خوندنشون برام لذت بخش نبود... سایت های فارسی هم که حتی توی درست کردن فونت دقت نمی کنن و کپی پیسته... بیان به محتوا توجه کنن؟
خلاصه یه کتاب به شدت قشنگ و آرامش بخش بود...
واقعا هم جامع نوشته شده... توصیف وضعیت و تکامل جنین که وااااقعا کامله، ولی کنارش از توصیه به پدران داره تا تاثیر گیاهان دارویی... تکامل هفته ای، آزمایشات لازم، مشکلاتی که ممکنه هر هفته مادر باهاش برخورد داشته باشه و عجیبه که وااااقعا پیش بینی هاش دقیق بود و به وقوع می پیوست  تغییرات بدن مادر، نکات مراقبت از مادر و جنین، نکات نگران کننده که باید در موردش با دکتر صحبت کنید وووو خیلی چیزای دیگه که هیچ جا پیدا نمیشه... انگار یه ماما مراقب آدمه... 

رایگانه و اطلاعات اضافه تر رو اگه روی قسمت های آبی رنگش که لینک داره، کلیک کنید براتون میاره

[Rose]

درباره ی سایت ها و کتابها

کتاب من زیاد خوندم، ولی مفیدترینشون مادرکافی و شادترین کودک محله بود که شادترین کودک محله کل مطالبش توی 10 صفحه آخر خلاصه شده بود و کار آدم راه میفته اگه وقت خوندن نداره... بینید جذبتون می کنه یا نه...

کتابای خوب دیگه درباره ی بارداری، کتاب های بارداری و راهنمای بارداری برای پدران انتشارات دامیز بود... 

برای خواب، کتاب روش های روش های درمان بی خوابی نوزادان و کودکان نوپا انتشارات هیرمند به شدت جزئیات و نکات مهم رو خوب نوشته و علیرغم حجم بالا سریع خونده میشه...

ولی کتاب هایی مثل اکثر کتب انتشارات بافرزندان، مثل تربیت بدون فریاد (طرف هیچ نکته ی خاصی رو آموزش نمی داد و فقط سیستم بچه رو یکم اشاره میکرد و دائم به زندگی خودش رفرنس میداد که توی اکثر کتاب های این انتشارات همین مدل آموزش هست...) یا کلیدهای تربیت فرزند شاد (انگار یه مامان بزرگ قدیمی نشسته بالاسرت هی میگه حالا اشکال نداره تا نوجوانی بچه ت پیشت بخوابه، اشکال نداره تا چند ماه بیشتر شیر بخوره، اشکال نداره به غذای بچه نمک و شکر بزنی وووو... یعنی روش های کاملا منسوخ توی کتاب دائم تکرار میشه... یعنی من فشارم میرفت بالا این کتابو دست میگرفتم...) یا کتاب آموزش دستشویی رفتن اصلا نکته ی آنچنانی نداشت، علائم رو اشاره ی خاصی نکرده بود... یعنی در مقابل بعضی پکیج های آموزش دستشویی مثل خانم هاجر سجاد اصلا حرفی برای گفتن نداره... (استثنا هم داشت مثل کتابایی که برای رده های سنی مختلفه مثلا روش های برخورد با کودک 1 ساله)...

یا یه سری کتاب ها اسم درکردن واقعا، ارزون هم نیستن، مثلا تربیت بدون فریاد برای یه والد حرف آنچنانی نداره و داره سیستم تکامل بچه و بچه داری رو توضیح میده... بیشتر به درد کسایی میخوره که میخوان دوره های فرزندپروری بذارن یا تسهیلگر کودک بشن... به درد والدین نمیخوره... یا مثلا سری همه ی کودکان/مادران سالمند اگر ووووو بقیه ی جلدهاش، کتاب من و کودک من الان فکر کنم 200 تومنه ولی در عمل آنچنان مفید نیست... بخش بادراریش هم بد نیست ولی خب خیلی دیگه قدیمی شده... خلاصه توی زمان باارزش بارداری و بعد از تولد، لازم نیست خیلی وقتتون رو با مطالب مختلف و کتب عجیب و غریب پر کنید...
    
پیج هم دکتر ظریفی برای مطالب علمی خوبه ولی خودتون هم باید کنارش مطالعه کنید...
زمان ما چند تا مامان ساکن خارج بودن، بچه هاشون هم یکم از بچه های ماها بزرگتر بودن... بعد اونها هی میگفتن نمک و شکر ممنوعه، ظریفی میگفت نه بچه ی ایرانی اگه فرنی نخوره چی بخوره؟ مگه میشه به بچه ی ایرانی حریره بادوم نداد؟ بچه ی ایرانی که سر سفره قراره قورمه سبزی بخوره چطور باید بهش پوره داد بعدا غذای سفره رو نمیخوره ووو...
خلاصه کار به بلاک کردن و افشاگری های مجازی کشید...
و حدود 1 سال یعد از بلاک کردن اونها، شروع کرد به گفتن این مطالب که تا 2 سالگی!!! شکر و نمک ممنوعه و....... یعنی از توصیه ی اونها که میگفتن طبق پروتکل های کشورهایی مثل آلمان و استرالیا تا 1 سال ممنوعه، این خانم گفت تا 2 سال ممنوعه... چون چند تا لایو با دندانپزشک های کودکان گذاشت و فهمید دنیا چه خبره... کلا یکم زیادی مغرور و کله شقه و خیلی به پزشک ها فقط اهمیت میده و ارزش قائله... بثیه رو یه جوری تحقیر میکنه انگار...
خلاصه...

از روانشناسان کودک، خانم هاجر سجاد رو من خیلی می پسندم، چون یکی از مسائل مهم برای من اینه که خود روانشناس، بچه داشته باشه... که خانم سجاد دارن و واقعا حرفهاشون روتین آدم میشه... اطلاعاتشونم نسبتا به روزه... من کلی از لایوهاشون رو دیدم، کانال هم دارن فکر کنم و علیرغم اینکه بچه ندارن خوب مطالب رو توضیح میدن اما خب اصلا جامع نیست مطالبشون... یعنی هی همه چیز تیکه تیکه و چند دقیقه چند دقیقه اس و باعث میشه آدم تمرکز نداشته باشه ولی خانم سجاد لایوهای موضوعی دارن یعنی مثلا حین کار خونه میذارم و گوش میدم و همه ی مطالب مربوط به اون بحث گفته میشه و جمع بندی میشه و تمام میشه... لازم باشه پکیج ها خودشونم بعدش میگن که اگه کسی علاقه داره بره و تهیه کنه...

برای صحبت کردن با بچه، اصول کلی بازی و زندگی با کودک، و کلا مباحث مرتبط با رشد ذهنی بچه، پیج دکتر لاله نایب (گفتاردرمان) logopedresurs رو می پسندم، ایشون هم لایوهای سنگین و جامع دارن یعنی مطلبی رو که میگن دیگه می تونی پرونده ش رو ببندی و هی لازم نیست پیج رو هزار بار بالا و پایین کنی...

مشاور خواب کودک به جز همون sleep_mama_sleep، littlezdream هم خیلی می پسندم، لایوها جامع و مفید و نسبت به خیلیا واقعا کوتاهه، مه سا می دونه هر لایو و هر پست چی بگه که بیشترین استفاده رو بشه ازش کرد، چون خودش هم بچه ی کوچیک داره...
پیج های مرتبط با بچه داری، its.mom.life, mom_with_kid, smallpersianlibrary
پیچ هایی که مامان ها دارن و درباره ی بچه صحبت می کنن اولیش niky.world هست که از امروز داره پیج رو غیرفعال می کنه ... دیگه mi.moo63 هست که خیلی خوبه...  motherese.ir, mi.and.ardi

یه سری پیجهای خارجی هم هستن برای بازی، غذا، مادرانه و... مثل montessori_activities, mothercould, activelittles, healthiest_baby, yummytoddlerfood, psychedmommy, recycleandplay, perfectpreschoolplans, newwaysnutriyion, 7daysofplay, recycleandplay, play_at_home_mummy, kids.eat.in.color

پیج بازی و غذای کودک فارسی هم زیاده... سرچ کنید خیلی مطلب میاد... چندتا خوبش که بهتره بچه همسن با شما داشته باشن هم خوبه... چند تا از پیج ها مثل mothercold بچه ی سومش رو حدود 6ماهه حامله اس... به زودی بچه اش میاد و خیلی میتونه کمکتون کنه برای ایده ی بازی و فعالیت و... بعضیا مثل play_at_home_mummy چندماهیه غیرفالن ولی بازیاش قشنگ به ترتیب سنه یعنی برید پایین بازیهای از بدو تولد دختر سومش رو می بینید و کم کم بزرگ میشه بازیا رو هم دنبال می کنید...

سایت هم از بهترین ها، https://www.rch.org.au/kidsinfo/fact_sheets/ هست، بیمارستان سلطنتی کودکان ملبورن... توی همین صفحه که گذاشتم روی حرف اول بیماری کلیک می کنید، اسم بیماری رو پیدا کرده و کلیک می کنید، صفحه ای که باز میشه، دیتاش به زبان انگلیسیه اما توی بالای صفحه، زیر اسم بیماری، زبان های مختلف هست که یکیش فارسیه... می تونید براحتی به آخرین اطلاعات روز درباره ی بیماری به زبان ساده و فارسی دسترسی پیدا کنید...

[Rose]

تجربیات واکسن زدن:

واکسن زدن برای ما کلا مشکل خاصی پیش نیاورد و طبق توصیه ی دکترش گذاشتیم اگه علامت داد بهش استا بدیم که خب واکسن اول که چون یادمون نمیموند و دستمون می خورد روش (1-2 بار اتفاق افتاد)، برامون سخت بود، 2 ماهگی خیلی برامون سخت بود که خواهر همسرم بود و گریه هاش رو کمک کرد که کمتر اعصابمون خرد شه چون من خودم روحیه م خراب بود و نهایتا جرات میکردم گریه کنم و جرات بغل کردنشم نداشتم چون می ترسیدم دستم بخوره و آزارش بدم... و اینجا استا دادیم... خوب هم اثر میکرد و با کمک استا و خواهر همسرم، تونستم بعد 2 ماه 2 ساعت بخوابم Big Grin و رفت تا 8-9 ماهگیش Sleepy
دیگه بقیه کاملا بدون مشکل بود تااا 18 ماهگی که حدود ساعت 11.30 واکسن زدیم، یهو ساعت 5-6 عصر پاش گرفت و نتونست دیگه حرکت کنه و گریه و بی قراری شروع شد و تا صبح طول کشید و تب هم کلا نداشتیم ولی استا رو دادیم... حالا دلیلش چی بوده نمی دونم واقعا... ولی 18 ماهگی واقعا از همه شون سنگین تر بود، 2 ماهگی هم بخاطر افسردگی و کم خوابی و بی تجربگی هامون سخت بود...

[Rose]

اصول شروع غذای کمکی دو سه سالیه کاملا تغییر کرده... اینجا یه سریاش رو اشاره کردم...
مثلا ممنوعیت شکر و نمک تا حداقل 1 سالگی (و هر محصول حاوی این دو ماده به جز مقادیر طبیعی... مثلا نایس کریم با موز بدون شکر و عسل مشکلی نداره اما بستنی معمولی بازاری، کیک و شیرینی، شکلات، و هر محصولی که حاوی اینها باشه ممنوعه... یا غذا بدون یه دونه ی نمک باید پخته بشه که بچه مزه ی اصلی مواد رو یاد بگیره، در آینده هم به مشکلات فشار خون، قلب و عروق و کلیوی و.... مبتلا نشه... یه سری مواد هم کلا مشکلات قبل رو ندارن مثل تخم مرغ که خیلی زود میشه با تست 3 روزه شروعش کرد... یا حتی کره ی بادام زمینی که از حساسیت زا ترین مواد هست، با تست 3 روزه براحتی قابل استفاده اس...
فقط به تست 3 روزه توجه کنید... هر ماده ی غذایی رو 3 روز به بچه بدید بعد ماده ی جدید شروع یا اضافه کنید، از کره و لبنیات تا ادویه های جدید این تست لازمه... و اینکه اولین وعده ی تست بهتره صبح تا ظهر و ناهار باشه... که اگه اثری داشت قبل از خواب شب ببنیید و پیگیری کنید...

شخصا تا آخر 1 سال اصلا و ابدا شکر و نمک و عسل ندادم... محصولات لبنی هم بخاطر ریفلاکسش ممنوع بود... تا 10 ماهگی کره و پنیر و بقیه لبنیات هم ندادم...

تا 18 ماهگی هم شکر و نمک رو نسبتا رعایت کردم... از 18 ماهگی بعضی وقتا مثلا برای توی ماشین اگه گرسنه بود کیک یا کلوچه یا چند باری چیپس بهش دادم چون حواسم نبوده غذا براش ببرم مجبور شدم و دادم بهش... قبلتر اصلا اینقدر بیرون نمی رفتم و بیرون نمی موندم که بخواد به وعده ی غذا بکشه، نهایتا همون شیر بود بهش می دادم... ولی الان هم که 2 سالشه بااااز در حالت اجبار یا موقع گرفتنش از شیر یکم چیزمیزای سوپرمارکتی گرفتم مثل دنت و اینها چون شیر صبحش خییییلییییی سخت بود گرفتنش، برای اینکه یه چیزی دم دست باشه که سریع حواسش رو پرت کنم، گرفته بودم براش... ولی تا حالا بستنی و پفک و اینها اصلا براش نخریدم و شاید یکی دوبار لیس زده Big Grin اصلا و ابدا تمایلی به بستنی و... نداره و واقعا عاششششق میوه اس... غذاشم تا 1 سالگی حجمش زیاد بود 1 تا 2 کم شد، بعد از حذف شیر همه چی خیلی بهتر شد از نظر خواب و خوراک (توی 1 سال اول 2 تا 3 برابر وزن تولدشون (200 تا 300%) میشن ولی سال دوم کلا 2-3 کیلو معادل 20-30% وزن یک سالگیشون وزن اضافه می کنن)...

اما درباره ی شروع غذای کمکی، بحث فرنی و حریره و اینها که منتفیه...
اصلا هیچچچچ خاصیتی ندارن... شیر که برای اکثر بچه ها مشکل سازه حالا یا نشون میده یا نه، نشاسته ی سفید هم که خاصیتی نداره، شکر اضافه هم دارن که طبع بچه رو تغییر میده... درباره ی حریره هم به نظرم اونهمه وقت گذاشتن برای مثلا 1 ق غ شیر بادوم توی یه لیوان حریره، فایده ای نداره و ترجیحم این بود که مغزها رو توی غذاش رنده کنم...

من واقعا از آخر 4 ماه که بخاطر ریفلاکس غذای کمکی رو شروع کردیم تا نزدیک 1 سالگی، داشتم همش مواد غذایی جدید تست می کردم... هر 3 روز یه ماده ی جدید معرفی کردم...
و اولش هم با پوره های پخته شده توی شیشه (مثل کنسرو گوشت) مثل پوره ی موز، آووکادو، کدوحلوایی (اینو چون می ترسیدم بعدش تفت هم می دادم)، سیب زمینی، سیب زمینی شیرین، هویج وووو... شروع کردم... بعد با مخلوط کردنشون ادامه دادم و چیزی شبیه سوپ هایی که به بچه ها توی ایران میدن شد... دیگه وقتی که تست اولیه ی مواد پایه ای تموم شد (با توجه به رژیم خونه ی خودمون)، از 7 ماهگیش بود که فینگر فود شروع کردم... قاشق هم در اختیارش بود... ولی واقعا دست رو خیلی بیشتر دوست داشت... الان هم خودش با دست و هم کمتر با قاشق یا چنگال میخوره (تمیز نمی خوره اما واقعا نسبت به خیلی بچه ها که تا 3-4 سالگی باید غذا دهنشون بذاری واقعا بهتره)...

به واقع تا حالا اصلا بهش فرنی یا حریره ندادم (شیر مغزیجات زیاد دادم ولی حریره نکردم... میریختم توی لیوانش یا شیشه شیرش و می خورد)... دیگه خودم سویق درست می کردم و به غذاهاش تا 1 سالگی میزدم، بعدش وقت و حوصله ش رو نداشتم و بیشتر غذای خودمون رو می خورد (من به غذای خودمون مدتهاست نمک نمی زنم و اگه لازم باشه سر سفره به مال خودمون می زنیم ولی به مال پسرم همون بدون نمک میدم)... آب میوه هم براش زیاد میگرفتم، ولی سهم عمده ی غذاهامون همون نون و برنج و گوشت ها و میوه ها بوده... تا یک سالگیش صیفیجات هم خیلی خوب می خورد اما بعدش دیگه زیاد استقبال نکرد... ولی میوه بیشتر و روزی چند مدل میخواد و میخوره... (البته من توی بارداری هم تا آخرین روز نمی تونستم انواع گوشت و برنج بخورم و اکثرررا میوه و سبزی خوردم... حتی چند تا سونوی آخری، دکتر میگفت چی خوردی اینقدر پسرت پر موئه Big Grin نکنه سبزی و کاهو زیاد خوردی؟ منم شاخ درمیاوردم Big Grin آخرشم اینقدر موهاش زیاد بود و سخت شسته میشد که توی بیمارستان هم نتونسته بودن کف سرش رو خوب بشورن، ما که بماند، آخرم از ته زدیم موهاشو... خلاصه که اگه میخواید نی نی پرموشه، حتما سبزی و میوه زیاد مصرف کنید Big Grin )

درباره ی اثر تجربه م هم واقعا راضی ام... اصلا اعصاب خردی ندارم... زیر صندلی غذاش یه پارچه پهن کردم، نسبت به اون اولا خیلیییی بهتره و تلفات خوردنش عالیه، ما هم به غذای خودمون می رسیم...
دقیقا مثل صندلی ماشین که واقعا راضی ام... اصلا امنیتش که 100% مهمه و بخاطر اون خریدیم... ولی از نظر راحتی خودمون هم واقعا حائز اهمیته... راحت میرم جلو میشینم و لذت زندگی رو می بریم... فکر اینکه یه بچه آویزونم باشه و کمربندم نداشته باشه یا موقع غذا یه بچه آویزونم باشه اصلا عصبیم می کنه...
واقعا هر چی زودتر بچه مستقل بشه هم به نفع خودمونه هم بچه...

[Rose]

مامانای جدید توجه کنید که استراحت خیلی مهمه... توی استراحت بدنت خودش رو ترمیم می کنه، حافظه ت بهتر میشه، اخلاقت بهتر میشه... اصلا از خودت دریغ نکن... به خدا هیچکس نمیاد بهت کاپ بده که از خودت گذشتی... اصلا بذار دقیقتر بهت بگم، هیچکس متوجه از خودگذشتگیت نخواهد شد حتی اونهایی که مادر شدن... بعدها دهانتم باز کنی و از سختیات بگی، همچین می کوبنت که آره مادر شدن همینه دیگه چه انتظاری داشتی، پس برای چی بهشت زیر پای مادراست؟؟؟؟ خودت بودی که اشتباه کردی و به خودت نرسیدی....... اونموقع همه زبون درمیارن که باید میرفتی با دوستات میگشتی... باید می رفتی باشگاه.... میرفتی پیاده روی... باید بهتر غذا می خوردی... ولی دریغ از اینکه یکی یه وعده غذای گرم بگیره دستش بیاره بده بخوری... یا حتی یه لیوان آب دستت بده... 
من الان اینها رو بهت میگم... اول خودت، بعد هرررر کس دیگه... به خودت بعنوان مسافر هواپیما نگاه کن که اول باید خودش ماسک بذاره تا بتونه برای بچه ش ماسک بذاره و نجاتش بده... اگه خودت توی مرز از حال رفتن باشی نه تنها کمکی نمی تونی به کسی بکنی، بلکه باری برای بقیه میشی... و یکی باید خودت رو نجات بده...

الان زمانیه که باید به خودت و بدنت و نسل آینده ت برسی  فکر کن 5 سال دیگه، 10 سال دیگه، 20 سال دیگه که به این روزات نگاه می کنی مهمترین مساله ای که بابت اون حسرت می خوری چیه؟ سعی کن الان ببینیش... خوابیدن بیشتر و سرحالتر بودن؟ بهتر خوردن و سلامت بودن؟ واگذاری بیشتر مسئولیت ها و کمک گرفتن بیشتر؟ بیشتر پیش بچه بودن؟ کمتر درگیر حواشی غیر از بچه شدن؟ غرق شدن توی لذت های بچه؟ 

کار بیرون در مقابل مسئولیت یک انسان که الان به دوشت افتاده شبیه جوکه... شما الان جسم و روحت خراشیده شده... در عین حال مسئولیت های یک انسان کوچولو از 0 تا 100 هم به دوش شما افتاده که اصلا نمی تونی نیازهاش رو متوجه بشی و او هم پررررر از نیازه... اصلا اتفاق کمی نیست... اینو همه می دونن و بخاطر همین احتمال اینکه باهات راه بیان خیلی بیشتره... ببین من اصلا نمی تونم تصور کنم چطور حافظه ت سر جاشه!!!! من تا 1 سالگی اصلا نمی فهمیدم درسم چی به چیه... اصلا تمرکز نداشتم...

خلاصه که خودت رو له نکن... الان اگه بچه می خوابه شما هم سعی کن حتما بخوابی... حتی یکی دو بار در روز بچه رو بسپر به همسرت که بتونی کامل تر بخوابی... توی 2 سال اول، پدر و مادر 6 ماه کمبود خواب پیدا می کنن... هر آدم نرمالی 2 شب بد بخوابه شب سوم دیگه دیوونه میشه... پدر و مادر هم آدمن... پس هر جور شده برای خودت 3-4 ساعت خواب پیوسته جور کن... به خدا از خوراک مهمتره... اگه موی سالم، پوست سالم، بدن سالم، روحیه ی خوب، شیر مناسب، بچه ی سالم میخوای خودت و بدنت و خوابت و خوراکت رو در اولویت قرار بده...

یادمه سال کنکور دبیر زیستمون میگفت شما یکی دوسال فقط باید به 3 تا خ بپردازید، بخورید، بخوابید و بخونید... آینده و سرنوشتتون رو همین 3 تا تعیین می کنن... به نظر من بعد از مادرشدن هم پرداختن به خود خیلی مهمتر از قبل میشه... خوب خوردن، خوب خوابیدن و به خود رسیدن هم تجربه ی من از اولین مادرانگیمه... که تازگیا فهمیدم چقدر مهم بوده و جفا کردم در حق بدنم... بدنم 30 سال با من بود، یا تمام بدی هایی که بهش کردم، یه موجود رو از صفر ساخت و بهمون داد، ولی بازم قدرش رو ندوستم تا ازم ناراحت شد و مجبور به جراحی شدم و دیگه کل زندگیم برای مابقی عمرم تغییر کرد...

[Rose]

و اما درباره ی واندرویکس Wonder Weeks به معنای هفته های شگفت انگیز...

اول از همه بگم که در مورد این واندویکس مطلب فارسی پیدا نمی کنید...

اصلش یه کتاب انگلیسیه که فکر کنم سایت کتابه هم همینه...
https://www.thewonderweeks.com/

اپ هم داره که من نصب نکردم و شرایطش رو نمی دونم...

و بخش های مختلفی داره... مثل آلارم واندرویکس  و خبرنامه که عضو میشید و خبرها میاد براتون...

یا این هم به من کمک کرد:
https://www.kidspot.com.au/baby/baby-dev...b5d487ea19


ولی اگه این رو سرچ کنید: wonder weeks leaps، کلی مطلب مختلف و تجربیات مختلف نوشتاری و توی یوتیوب برای هر لیپ مدنظرتون میاد...
مثلا این صفحه:
https://wellrestedbaby.com/blog/2020/12/...baby-sleep

توصیه می کنم همه ی مامانا یه دونه از این راهنمای واندرویکس رو پرینت کنن و بچسبونن روی در یخچال که بدونن در چه وضعیتی هستن... من روی سررسیدم هفته ها رو کامل علامت زده بودم... توی این هفته ها یکم شل بگیرید  

برای واندرویکس سعی کنید تااااااا میشه کمک بگیرید، سعی کنید زیاد توی خونه نباشید و بچه یه هوایی بخوره که زودتر خسته شه و خوابش یکم سنگین بشه و کمتر اذیت شه...

می تونید بچه رو بدید دست کسی حتما اینکارو بکنید، یکی دو ساعت حداقل بفرستیدش با باباش بره بیرون... از مادر و خواهرخای خودتون و همسر کمک بگیرید...

یخچال و فریزرتون رو پر کنید

خریدها رو از قبل انجام بدید...

درگیر کار خونه نباشید که حتما خونه ال باشه و بل باشه...

از غذای آماده ی سالم استفاده کنید... یا اگه کمک دارید بگید براتون بفرستن...



بچه خوابید شما هم بخوابید... به هیچکس کاپ نخوابیدن نمیدن... فقط خودمونو اذیت می کنیم با استراحت نکردن... و به بچه و زندگی زناشویی آسیب میرسه...



یه زمانی رو برای خودتون کنار بذارید، مثلا برای یوگا یا مدیتیشن یا راز و نیاز با خدا یا اصلا نوشتن خاطرات یا حرف زدن با یه آدم ایمن، یه حموم آب گرم و راحت بدون صدای بچه، گوش دادن به آهنگ، پیاده روی، رقص، پختن کیک یا خوندن کتاب موردعلاقه... هر چیزی که حالتون رو خوب کنه... دو سال اول بخصوص یک سال اول بچه داری، سنیه که نیازهای ما در حد حفظ بقا پایین میاد... اجازه بدید فقط این روزا بگذره... مطمئنننن هم باشید که میگذره...

بدونید که خواب بچه حتما مختل میشه و آمادگیش رو داشته باشید


سعی کنید با بچه مهربونتر باشید چون فازیه که بچه خودش هم تحت فشاره...

 اینها کمک می کنه کمتر تنش داشته باشید... 

حتی حواستون باشه که مثلا بازی های اون سن رو آماده داشته باشید خیلی خوبه چون توی این زمان ها بچه آماده ی یادگیری و جذب اطلاعاته و یه بازه های رشد خیلی موثری هستن...
بچه اصلا ناآرومه چون یه تغییری با قبل کرده... فقط لازمه به خودتون مسلط باشید تا باهم از این گردنه ها بگذرید 

جدول واندرویکس:

ابر بارونی یعنی اوج بی قراری بچه

آفتابی یعنی اوج خوش اخلاقی و خوش خوابی ووو هر چی چیز خوبه

[Rose]

اینجا فایلی درباره ی دوران شیردهی و سوالات رایجش آپلود می کنم و امیدوارم که به درد دوستان بخوره

"راهنماي مادران براي تغذیه با شیرمادر، پاسخ به سوالات رایج مادران"
وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی
معاونت بهداشتی- دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس
اداره سلامت کودکان و ترویج تغذیه با شیرمادر

[Rose]

درباره ی روزهای بعد از زایمان و تنها بودن بعد از زایمان و کارهایی که میشه برای بهتر طی شدن هفته های اول انجام داد:

این کاهش اعتماد به نفس طبیعیه... چون آدمها با انجام کارها و به دست آوردن موفقیته که اعتماد به نفسشون بالا میره... و خانم باردار و بعدش بچه که میاد، چون بچه دست و بال آدم رو می بنده، طبیعیه که آدم اعتماد به نفسش کم شه... فکر کنم همه ی ما این حس رو تجربه کردیم... من حتی حس می کردم دیگه توی رشته م هیچ ارزشی ندارم و هیچی یادم نیست... و 10 سال مطالعه و تلاش همه ش پودر شده... ولی اینطور نبود... فقط بخاطر دوری از میادینه
مامان شما هم ببین وظیفه نداره... اگه آدم کمک داشته باشه عاااالیه... ولی همش لطفه و آدم انتظاری که داره بخاطر هم جنس بودن و اینکه طرف این مسیر رو رفته انتظار داره... و اینکه اولین تجربه ی آدمه و آدم نگرانه... ولی نگران نباش...
اگر مامانت می تونه کار هم کنه، به نظرم هر روز یا حتی شده هفته ای 2 بار یکی بیاد کمکت خوب میشه... اگه پرستار معتمد نمیشناسی، الان که وقت داری یکی پیدا کن...

اگه بتونی یکی رو بگیری که برات یکی دو روز یکبار یکی دو ساعت بهت سر بزنه، کارات رو بکنه، غذای تازه و گرم برات درست کنه، تا مثلا 2-3 ماهگی خوبه و خیلی عالی می تونی این روزا رو بگذرونی... اگه جایی داری که بتونی مهمونی بری... اگه حتی هفته ای 4-5 ساعت می تونی مهمون خودمونی داشته باشی یا بچه رو بگیری بری باهاش بیرون باز خوبه... روحیه ت باز میشه...
من هیچکدوم رو نداشتم و تا 8 ماهگیش فقط یه دورهمی با دوستام داشتم و تمام دوستی هام بعد از بچه پوکید (اونایی که باهاشون ارتباط داشتم حتی ازدواج نکرده بودن چه برسه بچه... اونهایی هم که بچه داشتن (همدوره ای های کارشناسی)، همه شهرهای متفاوت بودیم...)... ولی چند تا دوست داشته باشی خوبه...

در کل شدنش میشه، ولی کار سنگینیه.... بخصوص کولیک و ریفلاکس که اضافه بشه بچه فقط میخواد بغل باشه... ما تا 7 ماهگی واقعا یه ربع یه بار بیدار میشد علیرغم تمام آموزشهای خواب و... ولی اگه بچه ی آرومی باشه، مشکلی نداشته باشه میشه یه کاریش کرد... سخته ولی شدنیه...
خیلی خیلی حواست به تکمیل فریزرت باشه و حتی ادویه هات رو آماده کن برای تقویت... برای گداخته، کاچی، بارهنگ و... تا میشه غذاها فقط در حد انداختن توی قابلمه آماده باشن
فریزرت رو کامل کن و هر چی میتونی توش مرتب بذار...
مثلا انواع گوشت های مناسب و ایمن (گوسفند، مرغ، بوقلمون) مرتب، مزه دار شده، چرخ شده همه رو آماده کن...
من حتی مواد و ادویه ی قرص کمر، گداخته و کاچی و اینها هم خودم درست می کردم و مواد رو فریز کرده بودم و...
چند تا غذای خوب ایمن بدون نفخ و مشکل ریفلاکسی پیدا کن و لیست درست کن... غذاهایی که روزای اول میشه بخوری...

گوشت توی شیشه برای زمان زایمان عالیه، برای بعدشم خوبه... گوشت قرمز برای بعد از عمل معمولا خوبه چون خاصیت درمانی داره و گوشت رو با گوشت التیام میدیم... خیلی قوتش خوبه... می تونی چندین شیشه درست کنی و کنسرو کنی و نگهداری...
سوپ جو (انواع مثلا هویجی، نخودفرنگی، شلغم وووو... با جو دوسر پرک که خاصیت داره)
هویج پلو
انواع کباب ها
استامبولی
لوبیا پلو
کباب تابه ای
انواع مایه های ماکارونی
عصاره گوشت برای خورش و غذاهای مختلف
گوشت های مزه دار شده برای خورش مثلا یا اینکه بذاری مثلا با پیاز و سیب زمینی و هویج و شلغم و اینها بپزه خودش یه غذای دو وعده ای راحته...
کلیییی پیاز داغ یا پیاز خشک شده برای انواع غذاها...

موادی که بخصوص برای چند روز اول بعد از زایمان لازمت میشه ولی اگه مشکل نداشته باشی، بعدتر هم می تونی استفاده کنی... مثلا صبحانه به جای مواد بی انرژی و سرد (بخصوص که هوا هم سرده)، مواد غذایی گرم و مقوی بخوری...:
مواد گداخته
خرماهای مختلف مثل کبکاب که راحت و سریع قندتو بیاره بالا، پیارم که بتونی توی فضای آزاد راحت نگهداری، آجیل و... بخصوص گردو و فندق و نارگیل یا نداشتی پودر نارگیل...
آردهای مناسب کاچی، رنگینک و اینها رو تفت بده آماده نگهدار...
کرم یا کره ی پسته، ارده، بادوم زمینی و... حلواشکری،


ادویه هایی مثل زعفرون، دارچین، زردچوبه، زیره سبز، بابونه، اگر دخترداری رازیانه... اینا رو در حجم مناسب داشته باش...
روغن سیاهدونه برای ماساژ احتمالی کولیک
موادی مثل ارده، شیره خرما، شیره انگور، عسل، پودر سنجد، پودر جوانه گندم، جو دوسر پرک...

اینا چیزاییه که به ذهنم رسید. امیدوارم برات مفید باشه عزیزم
اصلا هم نگران نباش... مطمئن باش زنده می مونی... بخاطر بچه ت هم که شده مجبوری قوی باشی مامان قدرتمند

[Rose]

درباره ی خواب و فواصل نپ های نوزاد:

بچه توی هر سنی یه تعداد خواب در یک بازه ی مشخص داره (مثلا 1 ربع تا 2 ساعت)...
و بین این خوابها بهتره یه زمان استانداردی که در موردشون تحقیق شده وجود داشته باشه...
ولی در هیچ سنی نباشد خواب روز از دست بره چون بچه اورتایرد میشه و شب رو بد می خوابه باززززز (یعنی روز که نخوابیدی هیچیییی، شبم باز بهانه گیری و درد و اینهاش سراغش میاد چون استراحت نکرده...) 
تا حدود 3 سالگی طول میکشه تا خواب روز اکثر بچه ها حذف شه... الان اینهمه زمان پسرت بیدار بوده خوب نیست... شده به زور بخوابونش...

این بازه های بیداری در هر سنه:

یعنی بچه ای که تا 1 ماهش نشده، معمولا بیشتر از 45 دقیقه نمی تونه بیدار بمونه و بهتره بیدار نمونه...
ولی بچه ای که مثل شما توی 3 ماهگیه، باید بین بیداریاش 1.5 تا 3 ساعت (بسته به خوش خواب بودن یا نبودن و تعداد نپ هاش داره... مثلا بچه ای که نیم ساعت بیشتر نمی خوابه، هر 1.5 ساعت نیاز به خواب داره، ولی بچه ای که 1 ساعت پیوسته میخوابه توی هر نپ روزانه اش، می تونه تا 3 ساعت هم بیدار بمونه (وحی منزل نیستش خلاصه))


این هم راهنمای کلی خوبیه...
سمت چپ سن بچه
وسط مدتی که می تونه بیدار باشه
سمت راست هم مدت هر نپ (خواب خرگوشی اصطلاحا) بچه هستش...
همین هم وحی منزل نیست  اصلا هم قابل برنامه ریزی نیستش... ولی مهمه که بدونی کی باید بخوابه تا همراهیش کنی...

روتین خواب هم روش های مختلفی داره... ولی باید چند تا اتفاق دائمی و تکراری باشه... مثلا مال ما از اول تعویض پوشک، پوشوندن لباس، شیر، آب، مسواک و بعدشم بوس و نایت نایت و خوب بخوابی با لالایی که تا 2 سالگی براش میذاشتیم بود... که بعدتر مسواک انگشتی شد مسواک واقعی، شیر حذف شد، لالایی حذف شد... ولی پوشک، مسواک، آب، کرم دندون و نایت نایت الان هست... باز پوشک گرفته شه، هنوز بازم مسواک و آب هست... نایت نایت هست یعنی مسواک و آب دو سال و نیمه هست و هر موقع انجام میشه یعنی باید بره برای خواب... تاریک شدن، عدم وجود اسکرین تایم و اینها هم توی تنظیم هورمون ملاتونین فوق العاده مهمه... 
اگه داره هوا تاریک میشه، دیگه مثلا توی خونه 1-2 تا دونه لامپ کم جون روشن باشه... پرده ها کشیده بشه... شب اگه بیدار شد اصلا اصلا کلمه ای حرف زده نشه... فقط مثلا تپ تپ پشتش زده شه، یا هاششششش گفته شه... لالایی و اینها برای قبل خوابه... برای زمان شب که بیدار میشه باید بدونه هیچی قرار نیست نصیبش بشه... یادمه پسرم کوچیک که بود، حتی کنارش دراز می کشیدم چشمامو می بستم که دوباره بخوابه... حدالمقدور تماس چشمی و جسمی نباشه (میدونم سخت و حتی غیر ممکنه اما بچه رو باید از اینکه فکر کنه چیزی توی شب نصیبش میشه ناامید کنیم)... خلاصه که باید اینجوری روز و شب رو یاد بچه داد...
صبح پرده ها باز شه، صدا و بازی و فعالیت باشه... صحبت کردن... ارتباط چشمی... تکرار حرف های بچه... اینها باشه....

چند تا پیج مختلف هم من داشتم که درباره ی همین خواب لایو داشتن یا درباره ی خواب کودک بود...
اصلیش که من دوستش داشتم لیتلز دریم بود که دیسیبل کرده...
اسلیپ ماما اسلیپ بود که اونم پیدا نمی کنم...
mi.and.ardi هم بود که کلا تکنیک هاش رو اجرا می کردم... از مادران فرانسوی تا لایو آموزش خواب...


اینم یه مدل دیگه ی جدول با توضیحات:
مهمترین موضوع که آسیب زیادی هم می تونه به تازه والدها بزنه، خواب بچه هست...



اینجا جدول خواب بچه ها رو از 6 هفتگی تا 3 سالگی می بینید





ستون اول سمت چپ سن بچه هست

مثلا ردیف اول، تا 6 هفتگی:

بچه بین 4 تا 8 بار نپ داره (خواب گربه ای یا خواب خرگوشی هم بهش میگن و منظور چرت های روزانه هستش)

هر نپش 15 دقیقه تا 4 ساعت طول می کشه (هرچی طولانی تر بخوابه، تعدادش کمتر میشه)

بین نپ هاش 45 دقیقه تا 1 ساعت بیداره

بین ساعات 9 تا 11 شب باید بخوابه

شب به مدت 4 تا 8 ساعت بخوابه

کل خوابش هم 8 تا 14 ساعت خودهد بود...





همینجا تفاوت های سختی و آسونی بچه داری ایجاد میشه... بچه ی خوش خواب، راحت میخوابه، یکسره می خوابه، طولانی تر می خوابه و همین فرصت استراحت، آماده کردن غذا، دستشویی و حموم رفتن ووو... به والدین میده... ولی بچه ای که کم خوابه خب خیلی سخت تر خواهد بود... 



پدر و مادر در دوسال اول تولد فرزند به اندازه ی 6 ماه کمبود خواب خواهند داشت... 

برای مقایسه می تونید به این فکر کنید که اگه 1 هفته بین خواب شبتون، هر مدت زمان نامعلومی (یه ربع یا دوساعت یه بار)، صدای دزدگیر ماشینتون بیاد و از خواب بپرید و لازم باشه برید و هشیارانه به موضوع رسیدگی کنید و هر بار مشکل از یه جایی باشه و دوباره برگردید و به خواب برید، چه اتفاقی برای بدن و روانتون میفته؟



این جدول رو حتما سیو کنید تا بدونید که بچه باید چه زمان هایی بخوابه چون اگه نخوابه بد قلق میشه، اذیت و گریه می کنه و اگه کم بخوابه Overtired میشه و زیاد بخوابه هم باز اذیت کننده اس و هر دوش خواب شب رو بهم میریزن...

البته رفرنس های مختلف ممکنه یکم متفاوت باشن ولی اگه سعی کنید یه روتین ایجاد کنید، مسلما زندگی روی خوشش رو به شما نشون میده